Το θαυμαστό αυτό μυθιστόρημα που θεωρείται από πολλούς ως το αριστούργημα του Τζων Στάινμπεκ αφηγείται την ιστορία δυο οικογενειών τις οποίες το ρεύμα της μετανάστευσης έφερε κι έριξε στα πλούσια χώματα της Καλιφόρνιας. Ταυτόχρονα όμως μέσα από τις βιοτικές περιπέτειες των οικογενειών αυτών ο Στάινμπεκ αναπλάθει τη βιβλική ιστορία του Αδάμ και των γιων του Κάιν και Άβελ και βάζει τους ήρωες του να παίζουν για μια ακόμα φορά το πανάρχαιο δράμα της εξορίας στα Ανατολικά μιας μόνιμα φευγαλέας Εδέμ. "Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό αγροτικό έπος γεμάτο άγρια δύναμη". (Καρλ Σάντμπεργκ) "Μια επιτυχημένη σύνθεση ιστορίας και μύθου, ένα ασυνήθιστο και πρωτότυπο έργο τέχνης." (Βιβλιογραφικό Παράρτημα των Τάιμς της Νέας Υόρκης) 

Πέρασαν πέντε μέρες που το τελείωσα και ακόμα νιώθω την επίδραση του στη σκέψη μου. Νομίζω πως τα λόγια περιττεύουν. Τελικά όσο και αν οι προτιμήσεις μας στην ανάγνωση βιβλίων αλλάζουν, όσο και αν η σύγχρονη λογοτεχνία, είτε ελληνική είτε ξενόγλωσση κερδίζει όλο και περισσότερους αναγνώστες, η αλήθεια είναι πως οι κλασικοί συγγραφείς παραμένουν πάντα αναντικατάστατοι. Τα έργα τους τόσο μεστά από νοήματα, η αφήγηση πόσο "στρωτή", "απλή" και πόσο παράλογα και ανυπόφορα εθιστική. 

Τα μεγάλα έργα σε κάνουν πάντα ανυπόμονο ... να γυρίσεις γρήγορα από τη δουλειά, να τελειώσεις από υποχρεώσεις και να αφεθείς με μια κουβέρτα στα πόδια σου, στο θαύμα της ανάγνωσης. 

Αυτό κάνει και ο Στάινμπεκ. Η υπόθεση λίγο πολύ γνωστή, μα δεν είναι η ιστορία που με καθήλωσε. Είναι αυτή η διάχυτη αίσθηση του γνώριμου, του οικείου, του ήρωα που κάλλιστα θα μπορούσα να τον είχα γνωρίσει στο διπλανό στενό, σε μια παρέα. 

Ωστόσο το χάρισμα του να είσαι συγγραφέας, με όλη τη σημασία της λέξης, βρίσκεται στο πώς τοποθετείς τον ήρωα στο βιβλίο. Πώς αποτυπώνεις τον χαρακτήρα του, πώς αθόρυβα και σταδιακά πλάθεις μια ολόκληρη κοινωνία, την οποία ο αναγνώστης με έκπληξη αντιλαμβάνεται πως τη γνωρίζει. Ίσως ζει και ο ίδιος μέσα σε αυτήν, ίσως ένα κομμάτι της ψυχής του ήρωα, αντικατοπτρίζεται σε αυτόν. Και όλα αυτά γίνονται αδιόρατα ...  καθώς προχωρά η ανάγνωση νιώθεις κομμάτι του κόσμου του ήρωα, τον συναντάς στο σπίτι του, κατανοείς τις πράξεις του και κάποτε προβλέπεις και τις ενέργειές του.

Μετά "Τα σταφύλια της οργής", γνώριζα πως δε θα απογοητευόμουν από το βιβλίο. Ωστόσο τίποτα δεν με προετοίμασε για την εναλλαγή των συναισθημάτων, την αγωνία και την έκπληξη σχετικά με τη δράση των ηρώων, αλλά κυρίως για τη ψυχοσύνθεση τους, που σε αυτό το τομέα ο Στάινμπεκ μεγαλουργεί. 

Η διάσταση καλού και κακού, αδυναμίας - δύναμης, καχυποψίας - αθωότητας, παρουσιάζεται τόσο φυσιολογικά, τόσο κατανοητά, που καθώς τελείωσα το βιβλίο πραγματικά τρόμαξα ... με το τι μπορεί να κρύβει ο άνθρωπος μέσα του, το πως αυτά που ζούμε ή νομίζουμε πως ζούμε μας καθορίζουν και πλάθουν και τη δική μας ζωή, αλλά κ των ανθρώπων που αγαπάμε...

Κουράστηκα να μιλώ για τα αυτονόητα...

Το βιβλίο αποτελεί κλασικό και ανυπέρβλητο ανάγνωσμα, απαραίτητο στη βιβλιοθήκη του καθενός.